Een deel van mijn werk bestaat uit redactiewerk van online teksten. Wanneer ik een artikel toegestuurd krijg, neem ik deze door op schrijf-, type- en stijlfouten. Ik vul eventueel keywords en metateksten aan en maak het geheel SEO-proof. Ook let ik erop of de informatie die mijn klant wil overbrengen aan de doelgroep logisch in de tekst verwerkt is.

Eén ding valt me vooral op in de teksten die ik onder ogen krijg. Sommige klanten schrijven in hun teksten nog te vaak in een passieve schrijfstijl. Dat leest minder prettig en vaak zet ik daarom passieve zinnen om in actieve zinnen. 

Het verschil tussen een actieve zin en passieve zin

Actief: 

Sommige klanten schrijven in hun teksten nog te vaak in een passieve schrijfstijl.

Passief:

De teksten worden nog te vaak in een passieve schrijfstijl geschreven (door sommige klanten).

Ontdek je het verschil? 

In de actieve zin voert het onderwerp ‘sommige klanten’ de handeling (het werkwoord ‘schrijven’) uit. In de passieve zin (ook wel lijdende zin genoemd) voert het onderwerp de actie van het werkwoord niet uit. De teksten schrijven niet, ze worden geschreven. In deze zin voeg je het werkwoord ‘worden’ toe. Je kunt zelfs het laatste deel van de zin weglaten, dan begrijp je de zin nog steeds. Alleen geef je dan minder informatie.

Op deze twee sites vind je meer uitleg over passieve en actieve zinnen:

• De Taalwinkel
• Team Taaladvies

Is een passieve zin fout?

Is de passieve schrijfstijl dan fout? Nee, helemaal niet. Soms wil je het accent juist leggen op de persoon of het ding dat de actie ondergaat. Bijvoorbeeld als je een officiële tekst of instructietekst wil schrijven of wanneer je niet wilt laten weten wie of wat de actie uitvoert. Het nadeel is dat de zinnen minder persoonlijk overkomen en dat is vaak nou precies wat je niet wil op je website of in een blog. 

Zelf oefenen met actieve zinnen

Zeker voor online teksten is die persoonlijke touch zo belangrijk. Je wilt mensen raken en door de een actieve schrijfstijl leest een online tekst veel prettiger. Hieronder staan enkele passief geschreven zinnen. Scroll even niet verder, maar neem ze eerst over en probeer er actieve zinnen van te maken.

1. Door alle leugens zijn we van de wijs gebracht.
   
2. Het vervangen van een bepaalde werkwijze gaat ervoor zorgen dat alle problemen ineens opgelost zullen zijn.
   
3. Zijn opmerkingen zijn onderaan in rood aangegeven.
   
4. Als je dan 6 weken hebt volgehouden om niet te roken, heb je bijvoorbeeld een keer nieuwe schoenen verdiend. 
   
5. Bart en Wendy’s bruiloft werd uitgesteld vanwege de coronamaatregelen.
   
   

Is het gelukt? De aanpassingen die ik zou doen, heb ik hieronder neergezet. Bij elke zin geef ik aan waarom ik het zo heb opgelost. Jouw aanpassingen zijn mogelijk niet hetzelfde, maar dat betekent niet dat ze fout zijn. Iedereen schrijft op zijn eigen creatieve manier. 

1. Alle leugens brachten ons van de wijs.
   
   De leugens zijn onderwerp in deze zin; ze voeren de actie van het werkwoord brengen uit. Ik hoef het werkwoord zijn niet te gebruiken bij deze constructie.
   
   
2. Het vervangen van een bepaalde werkwijze lost ineens alle problemen op.
   
   Dit is een mooi voorbeeld van een zin die echt veel korter kan. De zinsdelen ‘gaat ervoor zorgen’ en ‘zullen zijn’ zijn helemaal niet nodig om over te brengen wat de andere werkwijze kan doen.
   
   
3. Hij heeft zijn opmerkingen onderaan in rood aangegeven.
   
   In plaats van zijn opmerkingen is nu hij onderwerp van de zin. Hij kan je ook nog vervangen door een naam of een omschrijving van de persoon. Dat maakt het nog persoonlijker.
   
   
4. Als je dan 6 weken hebt volgehouden om niet te roken, verdien je een paar nieuwe schoenen bijvoorbeeld.
   
   Dit voorbeeld kwam (in een andere vorm) voor in een van de teksten waar ik aan werkte. Op deze manier geef je direct aan dat jij dat echt verdient, niet dat het een optie is. Zelf vind ik het laatste stuk van de zin zo veel meer persoonlijker.
   
   
5. Bart en Wendy stelden hun bruiloft uit vanwege de coronamaatregelen.
   
   Bart en Wendy hebben hier de leiding. Het wordt duidelijk dat zij de beslissing namen om de bruiloft uit te stellen. Dat is krachtiger dan in de passieve zin, waarin de lezer er maar vanuit moet gaan dat het inderdaad Wendy en Bart zelf waren die hun (voorlopig) uitstelden.
   
   

Taal beïnvloedt je brein én je gevoel

Tekst en taal doet wat in je brein. Het is niet alleen een kwestie van informatie verwerken, het doet ook wat met je gevoel. Wanneer je een doelgroep persoonlijk aanspreekt in een tekst – en daar draagt de actieve schrijfstijl zeker aan bij – beïnvloed je ook hun houding over jou, over je product of dienst en over je organisatie. 

Zelfs voor de organisaties die de meest technische producten of diensten aan de man willen brengen, kan een persoonlijke tekst vaak beter overtuigen dan een opsomming van specificaties en resultaten. Schrijf ook in dat geval bij voorkeur zo veel mogelijk in actieve zinnen.

Heb jij een mooi voorbeeld waar de actieve schrijfstijl goed werkt? Laat het me weten!

Met je vragen over redactiewerk of tekstschrijven in het Nederlands of Engels kun je bij spraak|stof terecht. Ik help je graag!